De vraag naar zorg groeit en dit geldt ook voor een bijzondere tak van sport in de gezondheidszorg: de spoedeisende zorg. Er zijn steeds meer kwetsbare ouderen en patiënten met meerdere complexe problemen. Bij een acute situatie is direct zorgverlening nodig door de huisarts, de thuiszorg, de crisisdienst van de geestelijke zorg óf het ziekenhuis. Dit geldt ook steeds vaker in de avond, nacht en in het weekend. Langzaamaan is een zorginfarct ontstaan met patiënten-stops op de spoedeisende hulp, te weinig bedden bij de crisisdienst of een frustrerende schuifpuzzel met mensen die bij de verkeerde organisatie of in een ‘verkeerd’ bed belanden.

In Midden-Kennemerland bundelen zes organisaties nu op unieke wijze hun krachten om deze problemen samen het hoofd te bieden. Ze gaan samenwerken als één organisatie, op één locatie (het nieuwe spoedplein in het Rode Kruis Ziekenhuis). Op deze manier is het mogelijk om spoedzorg ook dicht bij huis in de kleinere, regionale ziekenhuizen te behouden.

Onduidelijkheid wegnemen
Wanneer een kind een knikker heeft ingeslikt, moet je dan de huisarts bellen, de ambulance via 112, naar de huisartsenpost of naar de SEH in het ziekenhuis? Of wanneer een kwetsbare oudere, die al thuiszorg heeft, uit bed valt of bij iemand zijn psychische stoornis of verslaving in het weekend opspeelt en uit de hand dreigt te lopen: waar moet je naar toe of wie moet je bellen?

Momenteel hebben te veel patiënten die acute zorg nodig hebben, te maken met onduidelijkheid, onnodige verwijzingen of een stagnerende doorstroom naar thuiszorg, verzorging of geestelijke hulp. Dit zorgt voor frustratie en onnodige zorgkosten.

Deze onduidelijkheid en knelpunten in de hele keten van acute zorg wordt nu op unieke wijze aangepakt. De huisartsen in regio Midden-Kennemerland, de huisartsenpost te Beverwijk, ViVa! Zorggroep, het Rode Kruis Ziekenhuis, Parnassia én de ambulancedienst gaan dit samen veranderen. De krachten worden gebundeld en er komt voor de patiënt één aanspreekpunt. Huisarts Renate Beunder: ‘Samen maken we een voor Nederlandse begrippen unieke nieuwe organisatievorm waar gezamenlijke kennis, kunde, zorginformatie én menskracht van zes verschillende acute zorgclubs bijeenkomt.’ Dit leidt tot snellere, passende zorg, op die momenten dat elke seconde voor een patiënt kan tellen. 

Spoedeisende Medische Dienst (SEMD)
De nieuwe organisatie krijgt de naam Spoedeisende Medische Dienst, afgekort de SEMD. De SEMD komt straks fysiek op het splinternieuwe spoedplein bij het ziekenhuis te Beverwijk, die op dit moment gebouwd wordt. Daar wordt voor de SEMD een prominente plek ingericht met één centrale balie voor alle spoedzorg. ‘Alle patiënten melden zich hier aan’, vertelt SEH-arts Mark van Zanten. ‘Met de nieuwbouw hebben we de kans om de logistiek beter in te richten en de samenwerking veel beter op elkaar af te stemmen. Patiënten bewegen minder tussen organisaties, afdelingen of kamers en worden sneller geholpen.’

Korte lijnen voor zorg op de juiste plek
Deze unieke samenwerking biedt veel voordelen. Gegevens worden beter uitgewisseld en functies in de avond, nacht en weekend worden gebundeld om gezamenlijk een diagnose te stellen en te behandelen. En dat komt de patiënt ten goede. Wanneer bijvoorbeeld in de nacht naast de huisarts ook iemand van de thuiszorg aanwezig is en er korte lijnen zijn tussen de professionals van de aangesloten organisaties, dan gaat de patiënt dit direct merken. SEH-arts Mark van Zanten: ‘Partijen nemen met één nieuwe organisatie gezamenlijk de verantwoordelijkheid in de regio om problemen op te lossen. Voor de patiënt betekent dit dat er passende acute zorg is, die begrijpelijk en goed vindbaar is.’

Door de juiste coördinatie, digitale of telefonische hulp, of door de juiste zorgverlener direct naar de patiënt te sturen voor eerste hulp, kunnen mensen vaak gewoon thuisblijven. Een alleenstaande 80-jarige man die zijn arm of been gebroken heeft, hoeft nu niet meer een dagtour te maken via de huisarts, de radiologie voor een foto, de huisartsenpost en vervolgens de gipskamer op de SEH, waarna hij vervolgens ook nog urenlang moet wachten op het regelen van thuiszorg. In de toekomst gaat hij naar de SEMD, krijgt daar een foto en gips en ondertussen regelt iemand al de thuiszorg omdat er al korte lijnen zijn met de zorgverleners in de wijk waar hij woont. Ook moeten psychiatrische patiënten met een spoedeisende hulpvraag vaak lang wachten. Soms is het bij een patiënt die in de war is niet gelijk duidelijk of de klachten lichamelijk of psychisch zijn. Door samen te werken is er eerder een diagnose en besparen we tijd.  

Voorloper in het land
Er bestaan natuurlijk al samenwerkingen in de acute zorg, bijvoorbeeld tussen de huisartsen en het ziekenhuis. Maar nog niet met zoveel verschillende partijen en al helemaal niet in één nieuwe gezamenlijke organisatie, waardoor er allerlei schotten wegvallen en er met de zorgverzekeraar en beleidsmakers één nieuwe poort wordt ingericht voor acute zorg. Een grote sprong voorwaarts en zonder dit soort sprongen loopt de gezondheidszorg vast. ‘We zijn hiermee een voorloper in het land. Waar dat kan, gaan we zaken ook meteen al anders inrichten’, vertelt Renate Beunder. ‘Denk aan de gezamenlijke balie of de krachten bundelen in de nachtzorg.’

Op maandag 20 maart 2023 tekenden alle partijen tijdens een grote bijeenkomst een intentieverklaring. De verwachting is dat nog dit jaar de SEMD van start gaat, waarna het in 2024 volledig functioneel op het nieuwe spoedplein in Beverwijk zal inhuizen.

Meer ervaringsverhalen