Ik moet in groep zeven hebben gezeten toen ik ergens in het najaar bij mijn beste vriend op bezoek ging. Hij woonde precies tien huizen verderop. Hij had een hele zolder tot zijn beschikking en toen al een pc en televisie, heel wat voor die tijd. Die middag had hij voor zichzelf een film opgezet: Halloween, een horrorfilm. Voor de liefhebber, het gaat over Michael Myers met een ijshockeymasker op die zijn slachtoffers het liefst doormidden zaagt met een kettingzaag. Maar dat wist ik toen nog niet. Geboeid door de spanning van de film belandde ik die middag in een soort weerzinwekkende wereld. Want tussen willen weten hoe het afloopt en de gruwel die zich voor mijn ogen afspeelde, wist ik als kind even niet waar ik het moest zoeken. Die film veranderde mijn perspectief op de wereld.
Ik kan u vertellen dat ik nog nooit zo snel naar huis ben gerend in het vroege donker, want ja, achter elke hoek kon er wel iemand staan met een kettingzaag. En ook slapen was daadwerkelijk een nachtmerrie. Wekenlang heb ik me onveiliger gevoeld door deze film. Het maakte mij er later bewust van dat een film of een goed verhaal mijn kijk op de wereld kan beïnvloeden, in die mate dat ik me ook anders ging gedragen (rennend naar huis).
Dat is wat verhalen met ons doen. Ze verruimen onze blik en leren ons dingen over de werkelijkheid. Romantische verhalen leren ons dat liefde ook voor ons is weggelegd. Grote bombastische knallers zoals Die Hard (kerstfilm, echt waar!) vertellen ons dat er ook zoiets bestaat als een held die je uit de meest benarde situatie komt redden, en kerstfilms, ja, iets met cadeautjes en eten wellicht?
De enorme impact van een boodschap kom je ook in het ziekenhuis tegen. Een slechtnieuwsgesprek brengt vaak negatieve emotionele gevoelens teweeg, maar andersom kan goed nieuws (bijvoorbeeld na een geslaagde reanimatie) je het gevoel geven dat je het leven opnieuw gekregen hebt. Het verandert ook het gedrag van mensen. Andere dingen worden belangrijk.
Dan het kerstverhaal. Waarom toch elke keer weer dit verhaal? God onder de mensen. Als een kwetsbare baby. Geboren uit Maria, een heel gewoon meisje uit een nietszeggend dorp. Hobbelend op een ezel maakt ze, samen met haar echtgenoot Jozef, als hoogzwangere vrouw de lange tocht naar Bethlehem om daar deel te nemen aan de volkstelling. Dan is er ook nog eens geen plaats in de herberg. En dus bevalt Maria in niets meer dan een plek waar ook het vee van de herbergier stond (daar was nog plaats). En daar bevalt ze van de Zoon van God. Die is gekomen voor ons.
Nou, waarom is dit belangrijk en op wat voor manier verandert dit het perspectief op het leven? Nou, als God ons belangrijk vindt, laten wij het dan ook doen. God vindt ons zo belangrijk dat hij ons dezelfde plaats geeft als zijn Zoon. Er is geen onderscheid. En zeker in een tijd waarin veel mensen zich niet gezien en gehoord voelen, net als toen, is dit denk ik een heel relevante boodschap. Wij doen ertoe, in zulke mate dat God geen onderscheid maakt tussen zijn eigen Zoon en een ieder ander.
Deze boodschap vraagt ons ook onze blik te verruimen. Het nodigt uit om ons hart te openen en kortweg, lief te zijn voor de ander. Rekening te houden met de noden van eenieder die we tegenkomen op onze weg. ‘De aanblik van de ander roept op tot menselijkheid,’ zei Levinas al. De ander maakt ons ook bewust van onze eigen kwetsbaarheid. Kwetsbaarder dan een baby kan niet, volledig afhankelijk van zijn ouders leert dit kind ons deze belangrijke les. Kijk om naar elkaar. Zeker als er mannen zijn die met maskers en kettingzagen deze aarde bewandelen.
Ik wens u een vredige kerst toe!
Ben Rumping
Geestelijk Verzorger
